Αναδημοσιεύουμε το απόσπασμα που αφορά τη διερεύνηση ένταξης τραμ στη Λάρισα.
Το πλήρες κείμενο είναι διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο:
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
2ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΛΑΡΙΣΑ, 23 – 25 Σεπτεμβρίου 2005
“Παρακολούθηση της εξέλιξης
του συγκοινωνιακού συστήματος της Λάρισας
και προγράμματα παρεμβάσεων”
Χρίστος Ν. Ταξιλτάρης, Καθηγητής Α.Π.Θ.
4. Διερεύνηση δυνατοτήτων ένταξης τροχιοδρομικού συστήματος στη Λάρισα
4.1 Πεδίο αναφοράς, αντικείμενο και στόχος
Πεδίο αναφοράς
Tο πολεοδομικό συγκρότημα της Λάρισας, περιλαμβανομένων των γειτονικών έξι οικισμών, που σήμερα εξυπηρετούνται από το υφιστάμενο σύστημα μαζικών μεταφορών (αστικό ΚΤΕΛ).
Αντικείμενο - στόχος
Η διερεύνηση της δυνατότητας αναβάθμισης του υφιστάμενου δικτύου μαζικών μεταφορών, μέσω ένταξης σ' αυτό συστήματος μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς
4.2 Τεχνικά χαρακτηριστικά του οχήματος
Αρθρωτό τραμ (συρμοί απλών ή διπλών αρθρώσεων)
Πλάτος στατικού περιτυπώματος: 2,30m
Πλάτος δυναμικού περιτυπώματος: 2,60m
Μήκος: 28 - 30m
Χαμηλό δάπεδο (0,35m)
Μοναδιαίο βάρος συρμού (συρμός με δύο στοιχεία και άρθρωση): 35 - 40 tn
Σύστημα έλξης: Κινητήρια φορεία εφοδιασμένα με ηλεκτροκινητήρα 750V συνεχούς ρεύματος και ισχύος 275kW. Σύστημα εξοικονόμησης ενέργειας Chopper Control.
Χωρητικότητα: 170 επιβάτες (κατ’ ελάχιστον) (περίπου 50 καθήμενοι και 120 όρθιοι), θεωρώντας πυκνότητα 4 επιβατών/ m2
4.3 Προδιαγραφές τεχνικού εύρους κατάληψης του τροχιοδρομικού διαδρόμου
Πλάτη αποκλειστικού διαδρόμου σε ευθυγραμμία:
– Διπλός, με ενδιάμεσο στύλο τροφοδοσίας: 5,90m
– Διπλός, χωρίς ενδιάμεσο στύλο τροφοδοσίας: 5,60m
– Απλός, με πλευρικό στύλο τροφοδοσίας ή με ανάρτηση των καλωδίων στα παρόδια κτίρια: 2,80m
Πλάτος διαχωριστικού στηθαίου: 0,40m
Πλάτη αποβαθρών:
– Κεντρική, μεταξύ διπλού διαδρόμου: 3,0m
– Πλευρική μετατοπισμένη (από τη μία πλευρά του διαδρόμου τραμ): 2,50m
– Πλευρικές, εκατέρωθεν του διαδρόμου τραμ: 2,50m η καθεμιά
4.4 Προτεινόμενο δίκτυο μέσου σταθερής τροχιάς
Ανάπτυξη δικτύου δύο γραμμών τραμ:
– Γραμμή A: Τ.Ε.Ι. - Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας - Α' Φάση
– Γραμμή Β: Αλκαζάρ - Σιδηροδρομικός Σταθμός - Β' Φάση
Τύποι υποδομής:
– "Αποκλειστικός διαχωρισμένος διάδρομος" (Κατηγορία D)
– "Κοινός διάδρομος" (Κατηγορία E)
Εγκατάσταση των τροχιοδρομικών διαδρόμων:
– Πλευρική ή αξονική
– Μονόδρομη ή αμφίδρομη
4.5 Στάσεις και τερματικοί σταθμοί
Απόσταση μεταξύ διαδοχικών στάσεων: μεγαλύτερη από 300m και μικρότερη από 700m
Τύποι αποβαθρών των στάσεων:
– Κεντρική αποβάθρα
– Πλευρική αποβάθρα μονής κατεύθυνσης
– Πλευρικές αντικρυστές αποβάθρες (τερματικοί σταθμοί Τ.Ε.Ι. και Αλκαζάρ)
Τυπική διατομή κεντρικής αποβάθρας αξονικού, διπλού, αποκλειστικού διαχωρισμένου διάδρομου τραμ, με ενδιάμεσο στύλο τροφοδοσίας
Τυπική διατομή πλευρικής αποβάθρας επί του πεζοδρομίου, πλευρικού, απλού, αποκλειστικού διαχωρισμένου διαδρόμου τραμ, με πλευρικό στύλο τροφοδοσίας
Διατομή πλευρικού, διπλού, αποκλειστικού διαχωρισμένου διαδρόμου τραμ, με ανάρτηση καλωδίων τροφοδοσίας στα παρόδια κτίρια
Διατομή απλού, κοινού διαδρόμου τραμ (μεικτής κυκλοφορίας), με πλευρικό στύλο τροφοδοσίας
Εγκαταστάσεις αμαξοστασίου και συνεργείου επισκευών
4.6 Η ταυτότητα του τροχιόδρομου στη Λάρισα
Α.
Γραμμή Α
Μήκος διαδρομής (km) 10,664
Ταχύτητα εκμετάλλευσης (minimum) 17,21 km/h
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 12.500
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 15.500
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 1.000
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 1.240
Γραμμή Β
Μήκος διαδρομής (km) 6,075
Ταχύτητα εκμετάλλευσης (minimum) 16,01 km/h
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 7.700
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 9.500
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 616
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 760
Σύνολα
Μήκος διαδρομής (km) 16,739
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 20.200
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 25.000
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 1.616
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 2.000
Μήκος διαδρομής (km) 10,664
Ταχύτητα εκμετάλλευσης (minimum) 17,21 km/h
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 12.500
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 15.500
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 1.000
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 1.240
Γραμμή Β
Μήκος διαδρομής (km) 6,075
Ταχύτητα εκμετάλλευσης (minimum) 16,01 km/h
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 7.700
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 9.500
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 616
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 760
Σύνολα
Μήκος διαδρομής (km) 16,739
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 20.200
Πρόβλεψη Ημερήσιας Ζήτησης (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 25.000
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Ρεαλιστικό σενάριο 1.616
Ωριαίος φόρτος αιχμής (επιβάτες) Αισιόδοξο σενάριο 2.000
Β.
Γραμμή Α
Χρόνος διάνυσης 37,18 min
Χρόνος αναμονής στον τερματικό σταθμό 4+4=8 min
Αριθμός στάσεων (αποβάθρες) 21 (14 αποβάθρες)
Χρόνος πλήρους δρομολογίου 45,18 min
Ώρες λειτουργίας 5:30-0:30 (19 ώρες)
Ώρες αιχμής 4 (8-10 π.μ., 12-2 μ.μ.)
Γραμμή Β
Χρόνος διάνυσης 22,77 min
Χρόνος αναμονής στον τερματικό σταθμό 4+3= 7min
Αριθμός στάσεων (αποβάθρες) 13 (9 αποβάθρες + μια κοινή)
Χρόνος πλήρους δρομολογίου 29,77 min
Ώρες λειτουργίας 5:30-0:30 (19 ώρες)
Ώρες αιχμής 4 (8-10 π.μ., 12-2 μ.μ.)
Χρόνος διάνυσης 37,18 min
Χρόνος αναμονής στον τερματικό σταθμό 4+4=8 min
Αριθμός στάσεων (αποβάθρες) 21 (14 αποβάθρες)
Χρόνος πλήρους δρομολογίου 45,18 min
Ώρες λειτουργίας 5:30-0:30 (19 ώρες)
Ώρες αιχμής 4 (8-10 π.μ., 12-2 μ.μ.)
Γραμμή Β
Χρόνος διάνυσης 22,77 min
Χρόνος αναμονής στον τερματικό σταθμό 4+3= 7min
Αριθμός στάσεων (αποβάθρες) 13 (9 αποβάθρες + μια κοινή)
Χρόνος πλήρους δρομολογίου 29,77 min
Ώρες λειτουργίας 5:30-0:30 (19 ώρες)
Ώρες αιχμής 4 (8-10 π.μ., 12-2 μ.μ.)
Γ.
Γραμμή Α
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι εκτός αιχμής 12min
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι αιχμής 8min
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι εκτός αιχμής 17.850
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι αιχμής 5.100 (1.275/ώρα)
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 6+1 εφεδρικό
Γραμμή Β
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι εκτός αιχμής 15min
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι αιχμής 12min
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι εκτός αιχμής 13.600
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι αιχμής 3.400 (850/ώρα)
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 3+1 εφεδρικό
Σύνολo
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 9+2 εφεδρικά
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι εκτός αιχμής 12min
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι αιχμής 8min
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι εκτός αιχμής 17.850
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι αιχμής 5.100 (1.275/ώρα)
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 6+1 εφεδρικό
Γραμμή Β
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι εκτός αιχμής 15min
Προτεινόμενες συχνότητες δρομολόγησης Περίοδοι αιχμής 12min
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι εκτός αιχμής 13.600
Μεταφορική ικανότητα (4 επιβάτες/ m2) Περίοδοι αιχμής 3.400 (850/ώρα)
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 3+1 εφεδρικό
Σύνολo
Απαιτούμενος στόλος οχημάτων 9+2 εφεδρικά
Δ.
Γραμμή Α
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 1.119,72
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 358.310
Ώρες οδήγησης ημερησίως 105
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 22
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 6
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 7
Γραμμή Β
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 486,00
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 155.52
Ώρες οδήγησης ημερησίως 80
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 18
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 3
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 4
Σύνολα
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 1.605,72
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 513.830
Ώρες οδήγησης ημερησίως 185
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 40
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 9
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 11
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 1.119,72
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 358.310
Ώρες οδήγησης ημερησίως 105
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 22
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 6
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 7
Γραμμή Β
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 486,00
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 155.52
Ώρες οδήγησης ημερησίως 80
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 18
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 3
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 4
Σύνολα
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ημερησίως 1.605,72
Διανυόμενα παραγωγικά χιλιόμετρα ετησίως 513.830
Ώρες οδήγησης ημερησίως 185
Απαιτούμενος αριθμός οδηγών (6ωρη εργασία) 40
Απαιτούμενο λοιπό προσωπικό εκμετάλλευσης και διοίκησης 9
Απαιτούμενο τεχνικό προσωπικό 11
4.7 Συνοδευτικές κυκλοφοριακές διευθετήσεις
Μέτρα αναδιευθέτησης και διαχείρισης των οδικών αξόνων:
– Κατάργηση παρά το κράσπεδο στάθμευσης
– Μείωση αριθμού λωρίδων κυκλοφορίας των Ι.Χ. οχημάτων
– Μείωση του πλάτους ορισμένων πεζοδρομίων
Μέτρα οδοποιίας και κυκλοφοριακών παρεμβάσεων:
– Τροποποίηση ισόπεδων κόμβων που εμπλέκονται με την όδευση του τραμ
– Προσθήκη διαβάσεων πεζών
– Αναδιευθέτηση της κίνησης των Ι.Χ. οχημάτων
– Μετατροπή τοπικών οδών κλασικής διαμόρφωσης (κατάστρωμα και πεζοδρόμια εκατέρωθεν) σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας (woonerf)
Διαμόρφωση κόμβου οδών Ηρώων Πολυτεχνείου - Ιωαννίνων
Διαμόρφωση οδών ήπιας κυκλοφορίας
4.8 Αναδιάρθρωση λεωφορειακών γραμμών
Ήπια, κατά το δυνατόν, αναδιάρθρωση:
– Ολική αντικατάσταση μιάς λεωφορειακής γραμμής
– Μερική αντικατάσταση εννέα λεωφορειακών γραμμών
– Οι υπόλοιπες τρεις γραμμές (δύο κύριες και μία δευτερεύουσα) παραμένουν ως έχουν
Εξασφάλιση διαλειτουργικότητας μεταξύ των δύο μέσων:
– Οργάνωση σταθμών μετεπιβίβασης μεταξύ τραμ και λεωφορείου, στα άκρα των γραμμών του τραμ
– Οργάνωση χώρων στάθμευσης τύπου Park and Ride
– Αναδιευθέτηση της κίνησης των οχημάτων
Προτεινόμενο δίκτυο γραμμών τραμ και αναδιάρθρωση λεωφορειακών γραμμών
4.9 Έλεγχος εφικτότητας της ένταξης τραμ στη Λάρισα
Έλεγχος γεωμετρίας οδεύσεων:
- Οριακή γεωμετρία διατομών
- Οριακές ακτίνες καμπυλότητας (R= 20m)
Τα κριτήρια του έλεγχου πληρούνται οριακά
Έλεγχος κατασκευής και λειτουργίας αμαξοστασίου και γραμμών απόθεσης τροχαίου υλικού:
- Εύρεση χώρου αμαξοστασίου
- Εύρεση χώρου γραμμών απόθεσης τροχαίου υλικού
- Λειτουργική σύνδεση της κύριας τροχιοδρομικής γραμμής με τις εγκαταστάσεις του χώρου
Τα κριτήρια του έλεγχου πληρούνται, με προβληματική τη λειτουργική σύνδεση
Έλεγχος λειτουργικότητας δικτύου:
- Χαμηλές τιμές εμπορικής ταχύτητας
Γραμμή Α vmin 17,21 km/h vmax 20,83 km/h
Γραμμή Β vmin 16,01 km/h vmax 19,31 km/h
- Σχετικά χαμηλή συχνότητα εκμετάλλευσης στη γραμμή Β
- Μεταφορική ικανότητα
Τα κριτήρια του έλεγχου πληρούνται οριακά
Έλεγχος κυκλοφοριακών επιπτώσεων:
- Ελάττωση του αριθμού των λωρίδων κυκλοφορίας οχημάτων
- Αύξηση των κρίσιμων διαδρομών και συνεπώς των καθυστερήσεων στους κόμβους
- Κατάργηση παρά το κράσπεδο στάθμευσης οχημάτων
- Δυσκολίες στην κίνηση των πεζών (μείωση πλάτους πεζοδρομίων, εμπλοκή με επιβάτες που αναμένουν σε στάση, διαβάσεις)
- Δυσκολίες στην εξυπηρέτηση παρόδιων χρήσεων γης
Τα κριτήρια του έλεγχου πληρούνται οριακά. Οι αρνητικές επιπτώσεις αντιμετωπίζονται εν μέρει μέσω κυκλοφοριακών ρυθμίσεων και διευθετήσεων αστικής οδοποιίας.
Έλεγχος περιβαλλοντικών επιπτώσεων:
- Πολύ χαμηλή στάθμη θορύβου και περιορισμένοι κραδασμοί
- Οπτική όχληση, εξαιτίας εναέριας γραμμής τροφοδοσίας, περιορισμένη
- Πρακτικά αμελητέα ρύπανση της ατμόσφαιρας
- Αποφυγή της ρήξης της συνέχειας του πολεοδομικού ιστού ή αποκατάσταση της συνέχειας με κατάλληλα μέτρα (πυκνές διαβάσεις πεζών και ποδηλάτων)
Τα κριτήρια του έλεγχου πληρούνται - ελεγχόμενες επιπτώσεις
Έλεγχος κόστους υλοποίησης:
- κόστος υποδομής
- κόστος προμήθειας τροχαίου υλικού
- κόστος λοιπών εγκαταστάσεων
Συνολικό κόστος εγκατάστασης (τιμές μονάδας του έτους 2000, επαυξημένες κατά 5% για το έτος 2002)
- 148,2 εκατ. ευρώ (χωρίς απρόβλεπτα και απαλλοτριώσεις)
- 177,8 εκατ. ευρώ (με απρόβλεπτα και απαλλοτριώσεις)
Κόστος / μήκος διπλής γραμμής (7,7 km)
- 19,4 εκατ. ευρώ / km (χωρίς απρόβλεπτα και απαλλοτριώσεις)
- 23,2 εκατ. ευρώ / km (με απρόβλεπτα και απαλλοτριώσεις)
Το εκτιμώμενο επενδυτικό κόστος είναι υψηλό.
- Προσεγγίζει τα διεθνώς γνωστά plafonds κόστους προσφάτως υλοποιηθέντων τροχιοδρομικών συστημάτων στη δυτική Ευρώπη.
- Ανηγμένο στη ζήτηση υπερβαίνει σημαντικά τα διεθνή καθιερωμένα επίπεδα.
Γραμμή Α’ : Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ – ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Ε.Ο. Λάρισας - Τρικάλων
Ιωαννίνων
Ηρώων Πολυτεχνείου
Παπαναστασίου
Κύπρου
Πλατεία Λαού
Ολύμπου
Γεωργιάδου
Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας
31ης Αυγούστου
Πλατεία Λαού
Κύπρου
Ανθίμου Γαζή
Ηρώων Πολυτεχνείου
Ιωαννίνων
Ε.Ο. Λάρισας - Τρικάλων
Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Γραμμή Β’ : ΑΛΚΑΖΑΡ – ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ
Αλκαζάρ
Γρηγορίου Λαμπράκη (Κοζάνης)
Άγιος Χαράλαμπος
Γέφυρα Πηνειού
Άγιος Αχίλλειος
Κενταύρων
Κύπρου
28ης Οκτωβρίου
Σιδηροδρομικός Σταθμός
Παλαιολόγου
Παναγούλη
Κύπρου
Μανωλάκη
Άγιος Αχίλλειος
Γέφυρα Πηνειού
Άγιος Χαράλαμπος
Γρηγορίου Λαμπράκη (Κοζάνης)
Αλκαζάρ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΤΑΞΙΛΤΑΡΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν - Πανεπιστημιακός
Φαρμάκη 8, Τ.Κ. 55236, ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2310 344516
ΤΑΞΙΛΤΑΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Χ - Επόπτης ΜΕ
Σούτσου 25, Τ.Κ. 41222, ΛΑΡΙΣΑ
2410 626137
