26/04/2008
ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΞΕΙ ΤΡΕΙΣ ΟΜΟΡΦΙΕΣ ΤΗΣ...
Τέμπη=Φύση+Πολιτισμός+Τρένο...
* Οι τοπικές δυνατότητες και προοπτικές του εκδρομικού αλλά και του μουσειακού - τουριστικού σιδηροδρόμου, όπως αναδείχθηκαν σε πρόσφατη ημερίδα...
Περιβάλλον, Πολιτισμός, Τρένο...
Τρεις έννοιες οι οποίες δένουν αρμονικά στην περίπτωση της κοιλάδας των Τεμπών. Της κοιλάδας:
- του απαράμιλλου φυσικού κάλλους
- των μύθων και θρύλων της περιοχής
- της παραδοσιακής σιδηροδρομικής γραμμής δίπλα στον Πηνειό.
Προ ημερών στα Τέμπη, στο παλαιό Οινοποιείο της οικογένειας «Ντούγκου», συγκεντρώθηκαν μερικοί οπαδοί ευγενών ιδεών και εθελοντές των ωραίων προσπαθειών, με στόχο να «σπρώξουν» ένα όμορφο σχέδιο: αυτό της ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της κοιλάδας, μέσα από τις διαδρομές του τρένου Τεμπών.
Φίλοι των Σιδηροδρόμων από όλη την Ελλάδα, ντόπιοι φυσιολάτρες, άνθρωποι του Πολιτισμού και απλοί λάτρεις του τρένου και του ταξιδιού με το υπέροχο αυτό μέσο, ένωσαν τις δυνάμεις τους, ξενάγησαν αλλήλους στα δικά τους μικρά οράματα και «άπλωσαν» τα σχέδιά τους, γι΄ αυτό που κάποιοι θα ονόμαζαν ήπια τουριστική ανάπτυξη της περιοχής.
Αν και έλκονται από διαφορετικά αντικείμενα, παρότι άλλα είναι τα ενδιαφέροντά τους, τους ενώνει η αγάπη προς το απλό, που συνάμα είναι και ωραίο, το φυσικό, το παραδοσιακό, εκείνο που παραπέμπει σε έναν τρόπο ζωής που κινείται σε πιο αργούς ρυθμούς, που στέκει και παρατηρεί και δεν «τρέχει», ταχύτερα μερικές φορές και από την ίδια τη σκέψη...
Καταγράφοντας τις υποσχέσεις συμπαράστασης πολιτικών αρχόντων (όπως του νομάρχη και του δημάρχου Λάρισας), αλλά και υπηρεσιακών παραγόντων (όπως του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΣΕ), ως ειλικρινείς διαθέσεις, που θα μετουσιωθούν σε πράξη, και όχι ως ανούσιες διακηρύξεις, και σημειώνοντας την απουσία της Εκκλησίας, η οποία έχει λόγο και ρόλο στην περιοχή, παρουσιάζουμε τις δύο πτυχές αυτής της ημερίδας.
ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στην περιβαλλοντική αξία και τη φυσική μοναδικότητα της κοιλάδας των Τεμπών.
Εστιάζουμε, λοιπόν, στο θέμα της διατηρητέας σιδηροδρομικής γραμμής, για την οποία οι Φίλοι του Σιδηροδρόμου αναφέρουν: «Με τη λειτουργία του νέου τούνελ των Τεμπών, αποδεσμεύτηκε η παλαιά παραποτάμια διαδρομή, η οποία ήδη, με τις ενέργειες του Πολιτιστικού Κέντρου Σιδηροδρομικών Λάρισας, έχει χαρακτηριστεί σαν τουριστική και εκδρομική γραμμή.
Αυτό δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθεί στη μοναδική αυτή κοιλάδα μία εναλλακτική μορφή τουρισμού, που θα βοηθήσει στην καλύτερη απόλαυση της περιοχής από τους χιλιάδες επισκέπτες.
Σαν υποστηρικτές της ανάπτυξης Τουριστικών και Μουσειακών γραμμών, συγχαίρουμε το Πολιτιστικό Κέντρο Σιδηροδρομικών Λάρισας για την πρωτοβουλία που πήρε να διασώσει και να καταστήσει λειτουργική τη γραμμή των Τεμπών, καθώς και για την επισκευή και λειτουργία δρεζινοσυρμού στη γραμμή αυτή».
Σημειώνεται ακόμη ότι το Πολιτιστικό Κέντρο Σιδηροδρομικών Λάρισας συνεχίζει τον εξοπλισμό και την ανάπτυξη του Σιδηροδρομικού Μουσείου Λάρισας, στο οποίο ο Σύλλογος Φίλων του Σιδηροδρόμου συνέβαλε με την παραχώρηση από την Εταιρία Μουσειακών Σιδηροδρόμων μιας δρεζίνας-πούλμαν.
Είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι, με τη μελλοντική δημιουργία του αυτοκινητοδρόμου, ίσως να μην υπάρχει ο σημερινός χώρος στάθμευσης των επισκεπτών και το πιθανότερο είναι ότι η σιδηροδρομική γραμμή θα είναι η μόνη πρόσβαση στο προσκύνημα της Αγίας Παρασκευής.
ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η αναβάθμιση ορισμένων σημείων της κοιλάδας των Τεμπών, στα οποία ο επισκέπτης θα προσεγγίζει μέσω της διατηρητέας γραμμής. Αυτά είναι:
- ο σταθμός των Τεμπών
- το παλιό ορυχείο
- η Αγία Παρασκευή
- οι πηγές των Νυμφών
- οι δριστέλες του Πηνειού
- ο τεκές του Χασάν Μπαμπά
Ανάλογης φυσικής και πολιτιστικής ομορφιάς διατηρητέες γραμμές υπάρχουν και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως στην κοιλάδα του Ασωπού στη Φθιώτιδα, με την περιβόητη γέφυρα της Παπαδιάς, η κοιλάδα του Νέστου, με την καταπληκτικής ομορφιάς φύση της, το μοναδικό φαράγγι του Βουραϊκού στην Αχαΐα, που το διασχίζει το τρενάκι του οδοντωτού, αλλά και το υπέροχο βουνό των Κενταύρων, το Πήλιο, που σκαρφαλώνει επάνω του το τρενάκι με τη φιδωτή γραμμή του.
ΜΟΥΣΕΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ
Η άλλη πτυχή του θέματος έχει να κάνει με την ανάπτυξη του Μουσειακού και Τουριστικού Σιδηροδρόμου.
Σύμφωνα με τους Φίλους του Σιδηροδρόμου, ως Μουσειακή και Τουριστική Γραμμή θεωρείται «μια σιδηροδρομική γραμμή, φυσικά ή λειτουργικά απομονωμένη από το εθνικό δίκτυο, με δυνατότητα κάθετου διαχωρισμού υποδομής-εκμετάλλευσης, επί της οποίας εκτελούνται ή δύναται να εκτελεστούν αποκλειστικά υπηρεσίες αναψυχής με μηχανική έλξη, ως επί το πλείστον ιστορικής και μουσειακής αξίας, βάσει ειδικού κανονιστικού πλαισίου εγκεκριμένου από αρμόδια εθνική αρχή».
Η διαφορά με την εκδρομική μορφή σιδηροδρομικού τουρισμού είναι ότι στην περίπτωση του Μουσειακού- Τουριστικού Σιδηροδρόμου, «πελάτες» του είναι φανατικοί του είδους με ένα κοινό γνώρισμα: Είναι φίλοι του σιδηροδρόμου. Αγαπάνε το σιδηρόδρομο, κυρίως όμως τον Μουσειακό. Δηλαδή τρένα που κινούνται με πολύ καλά διατηρημένες ατμομηχανές και βαγόνια παλαιά επισκευασμένα για το σκοπό αυτό. Γι’ αυτούς το τοπίο ή ο προορισμός έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Ο σιδηροδρομικός τουρίστας αδιαφορεί για την «τήρηση του δρομολογίου», καταβάλλει άνετα υψηλότερο κόμιστρο και ταξιδεύει ευχαρίστως και εκτός τουριστικής περιόδου.
Τέτοιες γραμμές λειτουργούν σε ολόκληρη την Ευρώπη, γνωστές ως «Preservation Railways», ενώ χώρες με ανύπαρκτη ή στοιχειώδη τουριστική υποδομή δέχονται χιλιάδες επισκέπτες, εξαιτίας του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει το σιδηροδρομικό τους δίκτυο (π.χ. Ινδονησία, Ινδία, Κεντρική Αφρική, Βόρεια Κίνα, Πακιστάν κ.ά.).
ΛΑΡΙΣΑ-ΒΟΛΟΣ
Οι προοπτικές του Μουσειακού-Τουριστικού Σιδηροδρόμου είναι αξιόλογες, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τη Θεσσαλία.
Ιδού η πρόταση των Φίλων των Σιδηροδρόμων: «Οι δυο Θεσσαλικές πόλεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη σιδηροδρομικού τουρισμού, λόγω της θέσης τους αλλά και λόγω των στοιχείων που μπορούν να αναπτυχθούν και να συντελέσουν σε αυτό. Σκέψη μας είναι ότι ένα τέτοιο κέντρο θα μπορούσε να αποτελέσει ο άξονας Λάρισας – Βόλου.
Η Λάρισα, με την υποδομή που διαθέτει, να μπορούσε να είναι έδρα μουσειακών οχημάτων κανονικού εύρους, όπως είναι η ατμάμαξα Λβ (υπάρχουν δύο) και τα οχήματα του Simplon – Orient Express (υπάρχουν δύο και μπορούν να επισκευαστούν άλλα δύο).
Αυτά θα μπορούν να κινούνται προς Βόλο, προς Καλαμπάκα και προς Κατερίνη, με σημεία ενδιαφέροντος τα Τέμπη, αλλά και το μοναδικό ατμοκίνητο εργοστάσιο εμποτισμού στρωτήρων, το οποίο, εφόσον είναι πλέον εκτός λειτουργίας θα μπορούσε να γίνει μουσείο.
Το άλλο κέντρο, που είναι ο Βόλος, παρέχει πλήρεις εγκαταστάσεις υποστήριξης για μηχανές και βαγόνια, και μάλιστα σε τρία πλάτη γραμμής, κανονικό (1.435 χλστ), μετρικό (1000 χλστ) του Μουσειακού Σιδηροδρόμου Θεσσαλίας (εφόσον λειτουργήσει) και στενό (600 χλστ) του τρένου του Πηλίου.
Ο Βόλος είναι η μοναδική πόλη στον κόσμο που και τα τρία αυτά πλάτη υπάρχουν στην ίδια γραμμή, σε αυτή από το Σταθμό μέχρι το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου. Αυτό το γεγονός είναι ένας ιδιαίτερος πόλος έλξης των απανταχού φίλων του σιδηροδρόμου και θα πρέπει να γίνει η κατάλληλη και σωστή εκμετάλλευσή του, με την επανασύνδεση και της μετρικής γραμμής. Ας μην ξεχνάμε ότι σε πάμπολλες πόλεις της Ευρώπης ειδικά μουσειακά τρένα κυκλοφορούν σε κεντρικούς δρόμους μαζί με τα αυτοκίνητα, αφού κάνουν ένα ή δύο δρομολόγια κάθε Σαββατοκύριακο, που η κίνηση είναι πολύ περιορισμένη.
Τέλος, ο Βόλος συνδυάζει και τη διαδρομή του Πηλίου και αυτή του πρώην Σιδηροδρόμου Θεσσαλίας.
Δ.Χ.
«Κολλημένοι» με το ΙΧ!
Μια από τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις της ημερίδας αφορούσε στην επιλογή του σιδηροδρόμου ως μεταφορικού μέσου, από την περιβαλλοντική και ενεργειακή οπτική.
Ο χημικός Ζήσης Αργυρόπουλος κατέδειξε την «εξάρτηση» του Έλληνα από το ΙΧΕ αυτοκίνητο, μια «εξάρτηση» με σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την οικονομία, εξαιτίας των ενεργειακών πόρων που σπαταλά και της ρύπανσης που προκαλεί. Οι συγκρίσεις είναι καταλυτικές:
- Στην Ελλάδα με το τρένο ταξίδεψαν (τελευταίο τρίμηνο 2007), 2,5 εκ. επιβάτες, ενώ στη Γερμανία 574 εκ.! Παράλληλα μεταφέρθηκαν 1 εκ. τον. εμπορευμάτων, ενώ στη Γερμανία 90 εκ. τόν.
- Ο Έλληνας κάνει κάθε εβδομάδα με το αυτοκίνητό του 9 διαδρομές μικρότερες του ενός χιλιομέτρου. Ο Ιταλός, αντίστοιχα, το χρησιμοποιεί σε 4, Ολλανδοί, Βέλγοι και Πορτογάλοι 2, ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι μόνο 1 διαδρομή.
- Σε κάθε μετακινούμενο ΙΧΕ αυτοκίνητο επιβαίνουν 2,16 Γάλλοι, 2,12 Γερμανοί, 1,56 Βρετανοί, 1,49 Ιταλοί και μόνον 1,12 Έλληνες!
- Η διαφορά στην περιβαλλοντική επιβάρυνση του κάθε μέσου είναι χαοτική. Σε μια διαδρομή όπως Λάρισας-Θεσσαλονίκης, το αυτοκίνητο θα μολύνει την ατμόσφαιρα με 36,2 kg. διοξειδίου του άνθρακα για κάθε επιβάτη του, ενώ το τρένο μόλις με 5,2 kg. Παράλληλα, για κάθε τόνο μεταφερόμενου φορτίου, ένα φορτηγό εκλύει 180 γραμ. CO2/χιλιόμετρο, ενώ το τρένο 15 γραμ.
(Σχόλιο δικό μας: Κι εμείς συζητάμε μόνο για απόσυρση αυτοκινήτων...).
